LII. GUTUNA
VALMONTEKO BIZKONDEAK
TOURVEL LEHENDAKARIAREN EMAZTEARI
Debekatzen didazu, andrea, neure amodioaz mintza nakizun; non kausi ordea zuri obeditzeko behar dudan kuraia? Hain eztia behar lukeen eta zuk hain krudela bihurtzen duzun sentimendua soilik izaki eginkizun; kondenatua nauzun erbestean hilduraz; ez biziz gabeziez eta damuez baizik; zenbatenaz zure ezaxolakeriaren aipua etengabe baitakarkidate, hanbatenaz mingarriagoak zaizkidan oinazeen peko; gelditzen zaidan kontsolamendu bakarra behar ote dut hala ere gal? Baduket bertze kontsolaziorik, ez bada zuk kezkaz eta garraztasunez mukuru betetzen duzun arima zuri noizik behin zabaltzea? Zeure behakoak apalduko dituzu, isurarazten dituzun malkoak ez ikusteko? Fermuki galdatu dituzun sakrifizioen eskaintzei ere uko eginen diezu? Ez litzateke bada hanbatenaz zuhauren, zure arima zintzo eta eztiaren heineko gizon dohakabe bat urrikaltzea, zugatik baizik ez dena dohakabe, haren penak areago larritu nahi izatea baino, defentsa aldi berean bidegabe eta zorrotz batez?
Egiten dituzu amodioaren beldur zarelako itxurak, eta ez duzu ikusi nahi soil-soilik zu zarela amodioari egozten dizkiozun kalteen egilea. Ah! Sentimendu hori atsekabezkoa da, dudarik gabe, sorrarazi duenak ez badu beretu; baina zoriona non kausi, elkarrekiko maitasunak ematen ez badu? Adiskidantza amoltsua, fidantzia eztia eta sekreturik ez duen bakarra, penak leunduak, plazerrak areagotuak, esperantza xarmangarria, oroitzapen zoragarriak, horiek guztiak amodiotik at non kausi? Amodioa iraintzen duzu, eskaintzen dizkizun ontasun guztiez gozatzeko sekula gehiago ez errefusatzea aski duzun horrek; eta pairatzen ari naizen atsekabeak ahantzirik, amodioa defendatzeari ekina naiz ni.
Behartzen nauzu orobat neure burua defendatzera; zeren nik bizitza osoa zu biziki maitatzeari eskainiagatik, nigan akatsak bilatzen ematen duzu zuk zeurea: arin eta engainaritzat naukazu jadanik; eta nire kontra neurriz gain baliaturik nihaurek aitortuak dizkizudan zenbait hutsegite, plazer duzu orduan nintzena eta orain naizena nahasirik. Zugandik urrun bizi beharraren hildurara ni amilarazi izanari ez askietsirik, horrez gainera trufa egiten diezu, dagoeneko, zure eraginez, deusik sentiarazten ez didatela badakizun sentimenduei. Ez nire promesak ez nire zinak sinesten dituzu: hots bada! Badut oraino berme bat zuri eskaintzeko, susmotan bederen hartuko ez duzuna; zuhaur zara. Soil-soilik eskatzen dizut zeure buruari fede onez galdegin diezaiozun; baldin nire amodioan sinesten ez baduzu, baldin nire arimaren jaun eta jabe bakarra zarela instant batez ere duda egiten baduzu, baldin segur ez bazara irmo atxiki izanaz bihotz hau, alabaina, orain arte sobera aldakorra, men eginen diot hutsegite horren atsekabea neure gain eramateari; auhendatuko dut, baina ez dut goietara joko: baina, aitzitik, gu biokin zuzen eta bidezko izanez, behartua baldin bazara zeure buruarekin bat aitortzera ezen ez duzula, sekula ez dukezula aurkaririk, ez nazazu gehiago obliga, otoi arren, ameskeriak borrokatzera, eta alabaina utz nazazu bederen nire biziarekin baizik finituko ez den, nire biziarekin baizik ezin fini litekeen sentimendu batez sekula gehiago dudarik egiten ez duzula ikusteak emanen didan kontsolamendua. Otoi arren, andrea, zilegi izan bekit nire gutunaren atal honi baietzaz ihardets diezaiozun zuri otoiztea.
Baldin abandonatzen badut haatik neure bizitzako aldi hura, iduri baitu zure aurrean krudel gaizto kalte egiten didala, ez uste hura defendatzeko arrazoiak falta zaizkidanik, behar izanez gero.
Zer egin dut, azken finean, ez bada aurtiki ninduten zurrunbiloari ez aihertu? Gazte eta esperientziarik gabe sartua munduan; eskuz esku, nolabait errateko, emakume andana batek ibilarazia, guzti-guztiak errazaren errazez galgarri zuketela sumatu beharrean ziren gogoeta batetik beren buruak begiratzen ahaleginduak; niri ote zegokidan egiten ez zidaten ihardukiaren etsenplu ematea? Edo neure burua behar nuen zigortu une bateko hutsegite bategatik, nahiz hutsegite hori maiz sorrarazia zuen dudarik gabe alferrikakoa zen eta irrigarrikeriatzat baizik hartuko ez zuten jarraikitasunak? Hara! Berehalako haustura batek ez bertze zer bidek justifika dezake hautu lotsagarri bat?
Baina, erran dezaket, zentzumenen horditasun hura, handiustearen eldarnio hura bera ere menturaz, ez zaizkit sekula bihotzeraino barneratu. Amodioarentzat jaioa, nire bihotza azpijokoetan libertitzen ahal zen, baina azpijokoak ez zitzaizkion aski gogobetetzeko; izaki seduzitzaile baina erdeinugarriz inguratua, ezein ere ez zitzaidan arimaraino barneratu: plazerrak zizkidaten eskaintzen, nik bertuteak nituen bilatzen; eta neure burua azken finean jarraikitasun gabekoa neukan, zeren adeitsua eta sentibera bainintzen.
Zu ikusirik nintzen argitu: berehala jakin nuen amodioaren xarma arimaren dohainei zegokiela; soilik dohain horiek eragin zezaketela eta justifika orobat arimaren gehiegia. Sentitu nuen azkenik zu ez maitatzea eta zu ez bertze nehor maitatzea berdin zirela niretzat ezinkizun.
Horra, andrea, nolakoa den zeure burua hari emateko beldur zaren bihotz hori, bere asturuaren erabakitzaile zu zaituen hori: baina gordea diozun asturua zeinahi ere den, ez dituzu deus aldatuko zuri atxikia daukaten sentimenduak; mudagaitzak dira nola baitira sorrarazi dituzten bertuteak.
…tik, 17**ko irailaren 3an.
Pierre Choderlos de Laclos
Harreman arriskutsuak, Ibaizabal, 1997, Jon Muñozek euskaratua
